اهمیت شنوایی در رشد گفتار و زبان
شنوایی صحیح برای رشد مناسب گفتار و زبان ضروری است. مشکلات شنوایی در کودکانی که به صداها واکنش نشان نمی‌دهند یا مهارت‌های زبانی خود را به درستی توسعه نمی‌دهند، می‌تواند مشکوک باشد. راهنمایی‌های زیر می‌تواند به شناسایی این مشکلات کمک کند.
توجه داشته باشید که هر کودکی منحصر‌به‌فرد است و ممکن است این مراحل را در زمان‌های متفاوتی طی کند. اگر مشکوک هستید که کودک شما مهارت‌های گفتار و زبان را به‌درستی توسعه نمی‌دهد، با پزشک مشورت کنید.
مراحل رشد گفتار و زبان بر اساس سن
از تولد تا ۵ ماهگی
- صداهای غان و غون تولید می‌کند.
- احساسات خود را از طریق صداهای مختلف (مانند خنده، گریه یا نارضایتی) بیان می‌کند.
- هنگام صحبت با او صدا ایجاد می‌کند.
۶ تا ۱۱ ماهگی
- مفهوم “نه” را درک می‌کند.
- صداهایی مثل “با-با-با” تولید می‌کند.
- کلمات ساده‌ای مثل “مامان” یا “بابا” را بدون معنا می‌گوید.
- تلاش می‌کند از حرکات یا اشارات برای ارتباط استفاده کند.
- سعی می‌کند صداهای شما را تقلید کند.
- اولین کلمه خود را می‌گوید.
۱۲ تا ۱۷ ماهگی
- به سوالات ساده به صورت غیرکلامی پاسخ می‌دهد.
- ۲ تا ۳ کلمه برای اشاره به افراد یا اشیا می‌گوید (تلفظ ممکن است نامشخص باشد).
- تلاش می‌کند کلمات ساده را تقلید کند.
- دایره لغاتش به ۴ تا ۶ کلمه می‌رسد.
۱۸ تا ۲۳ ماهگی
- دایره لغات به ۵۰ کلمه می‌رسد (تلفظ همچنان نامشخص است).
- نام غذاهای رایج را می‌گوید.
- صدای حیوانات، مانند “مو” را تولید می‌کند.
- شروع به ترکیب کلمات می‌کند، مانند “شیر بیشتر”.
- از ضمایری مثل “مال من” استفاده می‌کند.
- از عبارات دوکلمه‌ای استفاده می‌کند.
۲ تا ۳ سالگی
- مفاهیم مکانی مانند “داخل” یا “روی” را می‌داند.
- ضمایری مانند “تو”، “من” یا “او” را می‌شناسد.
- از کلمات توصیفی مانند “بزرگ” یا “شاد” استفاده می‌کند.
- جملات سه‌کلمه‌ای می‌سازد.
- گفتارش دقیق‌تر می‌شود، اما ممکن است برخی صداها را حذف کند.
- به سوالات ساده پاسخ می‌دهد.
- از ضمایر بیشتری مانند “تو” یا “من” استفاده می‌کند.
- با تغییر لحن، سوالاتی مانند “توپ من؟” می‌پرسد.
- شروع به استفاده از جمع‌ها مانند “کفش‌ها” یا افعال گذشته ساده مانند “پریدم” می‌کند.
۳ تا ۴ سالگی
- اشیا را بر اساس دسته‌بندی گروه‌بندی می‌کند (مانند غذا یا لباس).
- رنگ‌ها را تشخیص می‌دهد.
- از بیشتر صداهای گفتاری استفاده می‌کند، اما ممکن است در تلفظ صداهای دشوار مانند “ل”، “ر”، “س” و “چ” مشکل داشته باشد.
- دیگران بیشتر گفتار او را می‌فهمند.
- می‌تواند کاربرد اشیا مانند “چنگال” یا “ماشین” را توضیح دهد.
- از زبان به‌صورت خلاقانه و برای تفریح استفاده می‌کند (مثلاً شعرها یا شوخی‌ها).
- احساسات و ایده‌های خود را بیان می‌کند.
- افعال با پایان “ing” مانند “راه رفتن” یا “صحبت کردن” به کار می‌برد.
- به سوالات ساده مانند “وقتی گرسنه‌ای چه می‌کنی؟” پاسخ می‌دهد.
- جملات را تکرار می‌کند.
۴ تا ۵ سالگی
- مفاهیم مکانی پیچیده‌تر مانند “پشت” یا “کنار” را درک می‌کند.
- به سوالات پیچیده پاسخ می‌دهد.
- گفتارش واضح است، اما ممکن است در تلفظ کلمات بلند یا پیچیده مانند “کرگدن” اشتباه کند.
- از افعال گذشته نامنظم مانند “دوید” یا “افتاد” استفاده می‌کند.
- نحوه انجام کارها مانند “چگونه نقاشی بکشم” را توضیح می‌دهد.
- مواردی را که در یک دسته‌بندی قرار می‌گیرند، مانند حیوانات یا وسایل نقلیه، فهرست می‌کند.
- به سوالات “چرا” پاسخ می‌دهد.
۵ سالگی
- توالی‌های زمانی مانند “چه چیزی اول، دوم یا سوم اتفاق افتاد” را درک می‌کند.
- دستورالعمل‌های سه‌مرحله‌ای را اجرا می‌کند.
- قافیه‌ها را می‌فهمد.
- در گفتگوها شرکت می‌کند.
- جملاتش می‌تواند بیش از ۸ کلمه باشد.
- از جملات مرکب و پیچیده استفاده می‌کند.
- اشیا را توصیف می‌کند.
- با تخیل داستان می‌سازد.
